Ο ρόλος του αθλητισμού και γενικότερα της γυμναστικής και της φυσικής άσκησης στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας και στη βελτίωση των δραστηριοτήτων των ανθρώπων, είναι γνωστός και επιστημονικά τεκμηριωμένος. Συμβάλουν στην προαγωγή της σωματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου, στην ανάδειξη και ενίσχυση των ικανοτήτων του σώματος και της ψυχής σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Η άθληση είναι πολλαπλά ωφέλιμη για την υγεία του ανθρώπου, με θετική επίδραση στην ψυχοσυναισθηματική ισορροπία, στο μυοσκελετικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, καθώς και στον ανοσολογικό μηχανισμό.
Η σωματική ρώμη με κριτήριο την αρμονία μορφής και λειτουργιών, η διανοητική ανάπτυξη, η ευεξία, η καλλιέργεια ηθικών αξιών όπως η άμιλλα, η αυτοπεποίθηση, η αλληλεγγύη, συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας, στην ατομική και κοινωνική εξέλιξη. Ο Ιπποκράτης θεωρούσε την άσκηση και τη σωστή διατροφή ακρογωνιαίους λίθους της υγείας. Η άποψη αυτή που εκφράστηκε αιώνες πριν, καταξιώνεται συνεχώς και ισχύει μέχρι σήμερα. Σήμερα που ο σύγχρονος τρόπος ζωής μείωσε σημαντικά τη σωματική άσκηση, ενώ αύξησε το άγχος και την ανασφάλεια, η αναγκαιότητα του αθλητισμού έγινε πιο επιτακτική όχι μόνο για τη νεολαία αλλά για όλο το ηλικιακό φάσμα. Ο αθλητισμός λοιπόν δεν είναι πολυτέλεια, αλλά κοινωνική ανάγκη, κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα του κάθε ανθρώπου, με αιχμή τη νεολαία. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικά στοιχεία της ευεργετικής προσφοράς της φυσικής άσκησης η οποία :
- βελτιώνει την αερόβια ικανότητα (δηλ. την ικανότητα του οργανισμού να καταναλώνει τη μέγιστη δυνατή ποσότητα οξυγόνου στο λεπτό για να παράγει ενέργεια).Η αερόβια ικανότητα είναι συνώνυμη της βιολογικής αξίας του ατόμου. Όσο πιο μεγάλη είναι η αερόβια ικανότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η βιολογική αξία. Ένα άτομο με μεγάλη αερόβια ικανότητα έχει μεγάλη αντοχή και ενεργητικότητα.
- ευεργετεί την καρδιά με δύο τρόπους. Αφενός δυναμώνει το μυοκάρδιο και πλουτίζει το δίκτυο αιμάτωσης και αφετέρου επιβραδύνει τη συχνότητα των χτύπων της, προκαλώντας βραδυκαρδία. Σε ένα μέτρια γυμνασμένο άτομο, η καρδιακή συχνότητα είναι περίπου 65 χτύποι το λεπτό, ενώ σε ένα αγύμναστο που κάνει καθιστική ζωή ξεπερνάει τους 75 το λεπτό. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι 10 χτύποι το λεπτό. Έτσι η καρδιά του μετρίως γυμνασμένου ατόμου γλυτώνει την ημέρα 15.000 χτύπους, το μήνα μισό εκατομμύριο και το χρόνο περίπου 6 εκατομμύρια χτύπους. Αυτή η οικονομία παλμών αντιστοιχεί σε 48 ημέρες αναύπασης το χρόνο.
- μειώνει τα ποσοστά εμφάνισης διαβήτη και παχυσαρκίας (η οποία αποτελεί συχνή νόσο στην εποχή μας.
- ενισχύει το μυϊκό σύστημα και προστατεύει τις αρθρώσεις (είναι γνωστό ότι ο συνδυασμός μυϊκής σταθερότητας και κίνησης είναι ευεργετικός για τις αρθρώσεις).
- προλαμβάνει την οστεοπόρωση στις μικρότερες ηλικίες και βοηθάει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της στις μεγαλύτερες.
- ενθαρρύνει τους ασχολούμενους με τον αθλητισμό να ακολουθήσουν πιο υγιεινό τρόπο ζωής (σωστή διατροφή-διακοπή του καπνίσματος).
- απομακρύνει κυρίως τους νέους από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, προάγοντας ταυτόχρονα αρχές όπως η άμιλλα, η αλληλεγγύη και ο υγιής ανταγωνισμός.
Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι η ενασχόληση με οποιασδήποτε μορφής αθλητισμό, σε όλο το ηλικιακό φάσμα, συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.