OΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΡΟΜΠΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜA ROSA

Τι είναι η ρομποτική αρθροπλαστική

Η αρθροπλαστική του γόνατος γενικά είναι η επέμβαση εκλογής για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας, όταν αυτή βρίσκεται σε τελικό στάδιο και η συντηρητική θεραπεία κρίνεται αναποτελεσματική.
Κατά την ολική αρθροπλαστική  αντικαθιστούμε τα φθαρμένα τμήματα της άρθρωσης με ειδικές προθέσεις (εμφυτεύματα).

Η ρομποτική αρθροπλαστική αποτελεί μια νέα τεχνική που χρησιμοποιεί την σύγχρονη ρομποτική τεχνολογία αιχμής, για την εκτέλεση της επέμβασης. Η χρήση του ρομπότ εξασφαλίζει απόλυτη ακρίβεια, άριστο αποτέλεσμα, επαναληψιμότητα (σταθερό αποτέλεσμα όσες φορές και να εκτελεστεί το χειρουργείο).

Ο συνδυασμός της ρομποτικής τεχνολογίας, με τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας και με πρωτόκολλα ταχείας αποκατάστασης (Fast track), έχουν αλλάξει τα δεδομένα στη χειρουργική του γόνατος.

Γιατί προέκυψε η ανάγκη της χρήσης της ρομποτικής τεχνολογίας

• Αυξήθηκε το προσδόκιμο επιβίωσης και συνεπώς οι ασθενείς που θα χρειαστούν ολική αρθροπλαστική
• Ετησίως εκτελούνται στις ΗΠΑ περίπου ένα εκατομμύριο ολικές αρθροπλαστικές γόνατος
• Το ποσοστό ικανοποίησης των ασθενών μετά από συμβατικές αρθροπλαστικές φτάνει το 80%.Το ποσοστό αυτό αυξάνεται με τις νεότερες μεθόδους, αλλά με τη ρομποτική τεχνολογία μεγιστοποιείται.
• Ο μέσος όρος της ηλικίας των ασθενών που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική ολοένα και μειώνεται, καθώς οι νεότεροι ασθενείς αρνούνται να δεχτούν τον περιορισμό των δραστηριοτήτων που προκύπτει από το πρόβλημά τους.
• Οι ασθενείς μετεγχειρητικά έχουν την προσδοκία να ανακτήσουν την ποιότητα ζωής που είχαν πριν την εκδήλωση της οστεοαρθρίτιδας, χωρίς περιορισμούς.

Η πορεία προς τη ρομποτική τεχνολογία

Η αρθροπλαστική του γόνατος έχει εξελιχθεί τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, αρχικά με τις τεχνικές M.I.S (minimal invasive techniques),στη συνέχεια με τις εξατομικευμένες προθέσεις (PSI knee), την ψηφιακή υποβοήθηση (CAS) και σήμερα με τη ρομποτική αρθροπλαστική.

Το ρομποτικό σύστημα ROSA (RObotized Surgery Assisting) έλαβε έγκριση λειτουργίας από τον Αμερικανικό Οργανισμό FDA (food and drug administration) τον Ιανουάριο του 2019 και αποτελεί το τελευταίο ρομποτικό σύστημα που δημιουργήθηκε, εξέλιξη των προηγουμένων.

Κατασκευάστηκε από την εταιρεία Zimmer-Biomet, παγκόσμιο ηγέτη στο χώρο των ορθοπαιδικών υλικών.

Στην Ευρωκλινική Αθηνών εγκαταστάθηκε πρόσφατα το τελευταίας γενιάς ρομποτικό σύστημα ROSA.

Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής αρθροπλαστικής με το ROSA

Η ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος εξασφαλίζει:

• εξαιρετική ακρίβεια στην εκτέλεση της επέμβασης, που εγγυάται άριστο λειτουργικό αποτέλεσμα και μακροβιότητα της πρόθεσης
• μέγιστη ασφάλεια και ελαχιστοποίηση των επιπλοκών
• απόλυτη εξατομίκευση της επέμβασης
• μικρότερο χειρουργικό τραύμα
• μικρή απώλεια αίματος (δεν απαιτείται μετάγγιση) και ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου
• σύντομη νοσηλεία 1-2 ημερών
• ταχύτατη αποκατάσταση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
• δυνατότητα επέμβασης σε σύνθετες και δύσκολες περιπτώσεις με προϋπάρχοντα υλικά οστεοσύνθεσης ή εμφυτεύματα.
• Και τελικά μεγιστοποίηση του βαθμού ικανοποίησης του ασθενούς.

Προεγχειρητικός σχεδιασμός

Για τη ρομποτική αρθροπλαστική με το σύστημα ROSA, δεν απαιτείται αξονική η μαγνητική τομογραφία πριν την επέμβαση.
Η «χαρτογράφηση» της άρθρωσης γίνεται από το ρομπότ κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Σε σύνθετες περιπτώσεις κι εφόσον το κρίνει ο χειρουργός μπορεί να προηγηθεί μία ειδική ακτινογραφία όλου του σκέλους (αξονομετρική),η οποία αποστέλλεται στο εξωτερικό για τις αρχικές μετρήσεις.

Εκπαίδευση και εμπειρία του χειρουργού
Ο χειρουργός εκτελεί την επέμβαση έχοντας τον απόλυτο έλεγχο του χειρουργείου και το ρομπότ αποτελεί άριστο βοήθημα για την επιτυχία του βέλτιστου αποτελέσματος.
Απαιτείται εκπαίδευση και πιστοποίηση του χειρουργού σε εξειδικευμένο κέντρο και κατάλληλη εκπαίδευση όλης της χειρουργικής ομάδας.
Απαιτείται επιπλέον μεγάλη εμπειρία του χειρουργού σε συμβατικές αρθροπλαστικές, σε περίπτωση που απαιτηθεί η τροποποίηση του αρχικού σχεδιασμού.

Αναισθησία κατά τη χειρουργική επέμβαση
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος με το ρομποτικό σύστημα ROSA, εκτελείται με περιοχική αναισθησία (ραχιαία ή επισκληρίδιο ή συνδυασμό των δύο).Ο ασθενής μπορεί να λάβει επιπλέον και μέθη για να παραμείνει απόλυτα  ήρεμος κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Η επέμβαση
Η επέμβαση διαρκεί περίπου 1 ώρα.
Αρχικά γίνεται η χαρτογράφηση του γόνατος από το ρομπότ.
Στη συνέχεια ο χειρουργός εκτελεί την επέμβαση χρησιμοποιώντας το βραχίονα του ρομποτικού συστήματος. Το συγκεκριμένο σύστημα δίνει απόλυτη ελευθερία στον χειρουργό, επιτρέποντας του να τροποποιεί τις επιλογές σε κάθε βήμα.
Στο τέλος της επέμβασης ελέγχεται το αποτέλεσμα με απόλυτα μετρήσιμες παραμέτρους και η ταύτισή του αποτελέσματος με τον αρχικό σχεδιασμό.

Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Η ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος ,εξασφαλίζει άριστο λειτουργικό αποτέλεσμα, άμεση αποκατάσταση και γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
Οι ασθενείς σηκώνονται να περπατήσουν λίγες ώρες μετά την επέμβαση, με τη βοήθεια φυσιοθεραπευτών και τη χρήση κάποιου υποστηρικτικού βοηθήματος (συνήθως περιπατητήρα τύπου Π).
Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας (1-2 ημέρες) ακολουθούν μετεγχειρητικό πρόγραμμα αποκατάστασης, κινητοποίησης και ενδυνάμωσης, το οποίο εφαρμόζουν και κατά την έξοδό τους από το νοσοκομείο.
Στην εργασία τους -και ανάλογα των απαιτήσεων- επιστρέφουν σε 3-4 εβδομάδες.
Μετά από 3 μήνες μπορούν να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες χαμηλής έντασης και χωρίς επαφή, όπως κολύμβηση, τένις, ήπιο τρέξιμο, ποδηλασία, χορός κ.τ.λ.
Προϊόντος του χρόνου μπορούν να δραστηριοποιούνται με μεγαλύτερη ένταση και μεγαλύτερες απαιτήσεις.

Ποιος ο κίνδυνος επιπλοκών με τη ρομποτική αρθροπλαστική;
Δεν υπάρχει χειρουργική επέμβαση με μηδενική πιθανότητα επιπλοκών.  Από τη διεθνή βιβλιογραφία προκύπτει ότι η χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών και αυξάνει τον βαθμό ικανοποίησης των ασθενών και πιθανόν το χρόνο ζωής της πρόθεσης, στοιχεία που είχαν παρουσιάσει βελτίωση και με τη χρήση των πρόδρομων της ρομποτικής μεθόδων.
Στο κέντρο μας, οι επιπλοκές βρίσκονται στα επίπεδα των πλέον εξειδικευμένων κέντρων του εξωτερικού.

Μπορεί να εκτελεστεί η επέμβαση ταυτόχρονα στα δύο γόνατα;

Οι ασθενείς που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα γόνατος στην πλειοψηφία τους εμφανίζουν το πρόβλημα και στα δύο άκρα. Η συνήθης τακτική είναι να χειρουργούνται στο ένα και λίγους μήνες αργότερα στο άλλο. Είναι αυτονόητα βολικό να χειρουργηθούν ταυτόχρονα και στα δύο γόνατα, είναι όμως ασφαλές; Με το ρομποτικό σύστημα ROSA και με δεδομένη την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών και της συνολικής επιβάρυνσης του οργανισμού (πόνος, αιμορραγία, πνευμονική εμβολή, φλεγμονές) η επέμβαση μπορεί να εκτελεστεί σε επιλεγμένους ασθενείς, με ασφάλεια ταυτόχρονα και στα δύο γόνατα, κάτι που είχε σαφώς καταδειχθεί με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας -πρόδρομης της ρομποτικής- την οποία το κέντρο μας χρησιμοποίησε για διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας.

Ολική αρθροπλαστική γόνατος με ψηφιακό σύστημα πλοήγησης

Η  οστεοαρθρίτιδα του γόνατος  αποτελεί μια εκφυλιστικού τύπου πάθηση, κατά την οποία η προοδευτική φθορά του χόνδρου και των υπολοίπων ενδαρθρικών στοιχείων οδηγεί  στη βαθμιαία καταστροφή της άρθρωσης. Πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα, που αφορά ένα μεγάλο αριθμό- ιδιαίτερα ηλικιωμένων-ασθενών. Τα κύρια σημεία της  κλινικής εικόνας της πάθησης, είναι ο πόνος, η διόγκωση, ο κριγμός, η δυσκαμψία και η παραμόρφωση του γόνατος. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν σε προοδευτική μείωση της κινητικότητας της άρθρωσης, σε επιδεινούμενη δυσχέρεια βάδισης και  τελικά σε απώλεια της ποιότητας ζωής, με σαφή συναισθηματική επιβάρυνση. Η θεραπεία εκλογής της  οστεοαρθρίτιδας του γόνατος είναι η ολική αρθροπλαστική. Πρόκειται για επέμβαση αντικατάστασης των φθαρμένων τμημάτων της άρθρωσης, με προθέσεις αποτελούμενες από κράματα μετάλλων και πολυαιθυλένιο. Η πρόοδος των αναισθησιολογικών μεθόδων δημιούργησε συνθήκες απόλυτης ασφάλειας και ελαχιστοποίησε τον μετεγχειρητικό πόνο. Η εμπειρία στην εκτέλεση της επέμβασης και η βελτίωση των προθέσεων κατέστησαν την ολική αρθροπλαστική του γόνατος -εδώ και πολλά χρόνια-μία επέμβαση  καλής πρόγνωσης, με ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Παρ΄όλα αυτά αστάθμητοι παράγοντες που αφορούν είτε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενούς, είτε τις- κατά προσέγγιση- επιλογές του χειρουργού με τα συμβατικά εργαλεία, οδηγούν πολλές φορές σε πτωχά αποτελέσματα(έως και 37% των ασθενών με ΟΑΓ ανεξαρτήτου τύπου προθέσεων με χρήση συμβατικών εργαλείων ,δεν είναι ευχαριστημένοι  από το μετεγχειρητικό αποτέλεσμα).

Τεχνολογικό επίτευγμα για την αντιμετώπιση αυτών των δυσλειτουργιών αποτελεί η χρήση Ηλεκτρονικών Συστημάτων Ψηφιακής Πλοήγησης.

Πρόκειται για ένα ψηφιακό σύστημα (πλοηγό),το οποίο καταγράφει τις ανατομικές ιδιαιτερότητες της άρθρωσης του κάθε ασθενούς και καθοδηγεί τον χειρουργό στο να εκτελέσει την επέμβαση με απόλυτη ακρίβεια και με άριστο αποτέλεσμα.

Με αυτόν τον τρόπο ο χειρουργός μέσω της υποστηρικτικής ψηφιακής υποβοήθησης του συστήματος, μπορεί –με δική του πάντα επιβεβαίωση ή μεταβολή των δεδομένων-να καθορίζει τα ανατομικά στοιχεία επάνω στα οποία με πολύ μεγάλη ακρίβεια πραγματοποιεί τις οστεοτομίες αλλά και επεμβαίνει στην εξισορρόπηση των μαλακών μορίων της άρθρωσης με μικρομετρική ψηφιακή ακρίβεια.

Πρόκειται για την πλέον εξελιγμένη μέθοδο εκτέλεσης της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος, η οποία παντρεύει με τον καλύτερο τρόπο την ικανότητα και εμπειρία του χειρουργού, με την ψηφιακή τεχνολογία.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου:

• εξασφαλίζει απόλυτη ακρίβεια στην εκτέλεση της επέμβασης, με τέλεια διόρθωση της παραμόρφωσης του γόνατος, με συνέπεια την ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου και την μακροβιότητα της πρόθεσης
• προσαρμόζει την επέμβαση στα ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά του ασθενούς
• καταγράφει με απόλυτο τρόπο το αρχικό πρόβλημα και το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο και αξιολογεί με μετρήσιμες παραμέτρους
• ελέγχει διεγχειρητικά τη συμπεριφορά της άρθρωσης του γόνατος, εξασφαλίζοντας ένα εξαιρετικό λειτουργικό αποτέλεσμα και πλήρες εύρος κίνησης
• προάγει τη δυνατότητα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης του ασθενούς
• συμβάλλει στη σημαντική μείωση του χρόνου της επέμβασης, μειώνοντας έτσι την απώλεια αίματος, την πιθανότητα φλεγμονής και τη χρήση του ισχαίμου
• επιτρέπει τη χρήση ελάχιστων και μικρότερων εργαλείων σε σχέση με την συμβατική επέμβαση, με συνέπεια μικρότερο χειρουργικό τραύμα, περιορισμένη αποκόλληση μαλακών μορίων, μικρότερη αιμορραγία και ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου
• ελαχιστοποιεί την πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, καθώς δε χρησιμοποιούνται ενδομυελικοί οδηγοί.

Στην Ελλάδα η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια από τη χειρουργική μου ομάδα με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Ο αριθμός των ασθενών που υποβλήθηκαν στη συγκεκριμένη επέμβαση και η ποιότητα των αποτελεσμάτων, είναι αντίστοιχα με αυτά των πιο αναγνωρισμένων διεθνών κέντρων.